مراقبت از پوست صورت خشک، چرب و حساس در روز و قبل از خواب

شاید فکر کنید که پوست صورتتان خشک، چرب یا حساس است، اما آیا واقعاً نوع پوست صورتتان را می‌شناسید؟ اگر از نوع پوستتان اطلاع داشته باشید، بهتر می‌توانید محصولات مناسب مراقبت از پوست را خریداری کنید. در واقع استفاده از فراورده‌های نامناسب برای نوع پوست، جوش و آکنه، خشکی یا دیگر مشکلات پوستی را تشدید می‌کند. مراقبت کامل از پوست صورت فرایند طبیعی پیری را به تاخیر می‌اندازد و از بروز مشکلات مختلف پوستی جلوگیری می‌کند.

پوست بزرگترین اندام بدن است که ناحیه‌ای به گستردگی ۱٫۸۶ متر مربع را به خود اختصاص می‌دهد. پوست از ما در برابر میکروب‌ها و عناصر مختلف محافظت می‌کند، دمای بدن را تنظیم می‌کند و درک سرما، گرما و لمس را برایمان ممکن می‌سازد.

پوست از سه لایه تشکیل می‌شود:

• اپیدرم: اپیدرم سطحی‌ترین لایه پوست است که مانند مانعی ضدآب عمل می‌کند و تون پوستی را ایجاد می‌کند.
• درم: لایه درم زیر اپیدرم قرار دارد و از بافت پیوندی محکم، فولیکول‌های مو و غدد تعریق تشکیل می‌شود.
• هیپودرم: لایه هیپودرم بافت زیرپوستی عمقی‌تری است که از چربی و بافت پیوندی تشکیل می‌شود.

سلول‌های خاصی به نام ملانوسیت که تولید کننده ملانین رنگدانه‌ها است، رنگ پوست را ایجاد می‌کند. ملانوسیت‌ها در لایه اپیدرم قرار دارند.

 معرفی انواع پوست

پوست دارای چهار نوع اصلی نرمال، خشک، چرب و مختلط است. ژنتیک نوع پوست را تعیین می‌کند. البته وضعیت پوست تحت تاثیر عامل‌های داخلی و خارجی مختلف تغییر می‌کند.

پوست نرمال

نرمال اصطلاحی پرکاربرد است که برای توصیف پوست متعادل به کار برده می‌شود. یودرمیک اصطلاح علمی برای پوست نرمال و متعادل است. ناحیه تی (تی زون) شامل پیشانی، چانه و بینی پوست نرمال اندکی چرب است، اما چربی و رطوبت کلی پوست نرمال متعادل است و پوست نه خیلی چرب و نه خیلی خشک است.

روش تشخیص پوست نرمال

پوست نرمال پوستی است که:

• منافذ ریز دارد.
• از گردش خون مناسبی برخوردار است.
• بافت صاف، نرم و مخملی دارد.
• پوست نرمال شاداب و صورتی رنگ است و شفافیت و درخشندگی یکدستی دارد.
• هیچ لکه‌ای روی پوست نرمال دیده نمی‌شود.
• پوست نرمال حساس نیست.

پوست خشک

منظور از پوست خشک پوستی است که چربی کمتری نسبت به پوست نرمال تولید می‌کند. پوست خشک به دلیل کمبود چربی فاقد لیپیدهایی است که پوست برای حفظ رطوبت و ایجاد یک سپر محافظتی در برابر اثرات مضر خارجی به آنها نیاز دارد. در این حالت عملکرد این مانع محافظتی مختل می‌شود. خشکی پوست از نظر شدت درجات مختلفی دارد و در انواع گوناگونی بروز می‌یابد که تشخیص تمام آنها همواره آسان نیست.

علل خشکی پوست

رطوبت پوست به ذخیره آب در لایه‌های عمیق‌تر پوست و تعریق بستگی دارد. ذخیره آب پوست دائماً از دو طریق زیر کم می‌شود:

• تعریق: کاهش آب فعال از غدد تعریق در اثر حرارت، استرس و فعالیت رخ می‌دهد.
• کاهش آب از راه لایه اپیدرم (TEWL): از طریق این روش طبیعی غیرفعال تقریباً هر روز نیم لیتر آب از لایه‌های عمقی‌تر پوست از دست می‌رود.

علل خشک شدن پوست عبارت است از:

• کمبود فاکتورهای طبیعی مرطوب کننده پوست (NMFs): به ویژه اوره، آمینو اسیدها و لاکتیک اسید، این فاکتورها با آب پیوند برقرار می‌کنند و رطوبت پوست را حفظ می‌کنند.
• لیپیدهای اپیدرم مانند سرامیدها، اسیدهای چرب و کلسترول: وجود این مواد برای عملکرد سالم مانع پوستی لازم است.

تشخیص درجات مختلف خشکی پوست

خشکی پوست درجات مختلفی دارد که از اندکی خشک‌تر از پوست نرمال تا بسیار خشک و بی‌نهایت خشک متغیر است. درجه شدت خشکی پوست با توجه به معیارهای زیر تعیین می‌شود:

• خشکی ملایم پوست: خشکی خفیف احساس کشیدگی ایجاد می‌کند و پوست با خشکی خفیف شکننده، زبر، تیره و خسته است. خاصیت ارتجاعی پوست نیز پایین است.
• پوست بسیار خشک: اگر خشکی پوست درمان نشود، مشکلات زیر بروز می‌یابد:
  • پوسته پوسته شدن خفیف یا پوسته‌ریزی لکه‌ای
  • لکه لکه و زبر شدن پوست: پوست بسیار خشک دچار پیری زودرس می‌شود.
  • احساس کشیدگی پوست
  • خارش یکی از عوارض احتمالی خشکی شدید پوست است.
  • پوست بسیار خشک در برابر تحریک، قرمزی و خطر عفونت آسیب‌پذیرتر است.
• پوست بی‌نهایت خشک: بعضی ناحیه‌های بدن، به ویژه دست، پا، آرنج و زانو، مستعد مشکلات زیر می‌شود:
  • زبری
  • ترک خوردن پوست
  • پینه
  • پوسته پوسته شدن
  • خارش مکرر

پوست بی‌نهایت خشک عموماً در سالمندان یا دست‌هایی دیده می‌شود که آب آنها به شدت کم شده است.

حتما بخوانید: لیفتینگ و جوانسازی صورت با لیزر برای از بین بردن چین و چروک پوست

پوست چرب

پوست چرب پوستی است که تولید چربی آن بسیار زیاد است. تولید بیش از حد چربی سبوره گفته می‌شود.

علل پوست چرب

عامل‌های زیر تولید بیش از حد چربی را تحریک می‌کند:

• ژنتیک
• عدم تعادل و تغییرات هورمونی
• مصرف بعضی داروها
• استرس
• مصرف لوازم آرایشی کومدوژنیک: فراورده‌های آرایشی که باعث تحریک پوست می‌شود.

تشخیص انواع مختلف پوست چرب

پوست چرب با توجه به عامل‌های زیر طبقه‌بندی می‌شود:

• منافذ بزرگ و مشخص
• درخشش و براقیت پوست
• رنگ پریده و ضخیم‌تر شدن پوست: رگ‌ها از زیر پوست چرب دیده نمی‌شود.

پوست چرب مستعد ایجاد کومدون (جوش‌های سرسیاه و سرسفید) و انواع مختلف جوش و آکنه است. در آکنه ملایم، تعداد قابل توجهی کومدون‌ روی صورت و غالباً روی گردن، شانه، پشت بدن و قفسه سینه ایجاد می‌شود. در موارد شدید و متوسط، پاپول (برجستگی‌های کوچک بدون سر مشخص سیاه یا سفید) و پوستول یا جوش چرکی (برآمدگی‌های متوسط با نقطه زرد یا سفید در مرکز) ایجاد می‌شود و پوست قرمز و ملتهب می‌شود.

پوست مختلط

چنانچه نوع پوست در گونه‌ها و تی زون متفاوت با بقیه صورت باشد، پوست از نوع مختلط است. گستردگی ناحیه تی زون می‌تواند از بسیار باریک تا وسیع متغیر باشد.

پوست مختلط پوستی با ویژگی‌های زیر است:

• چرب بودن ناحیه تی زون (شامل پیشانی، چانه و بینی)
• بزرگ شدن منافذ پوست در این ناحیه‌ها که احتمالاً همراه با ناخالصی است.
• نرمال تا خشک بودن پوست گونه‌ها

علل پوست مختلط

تولید بیش از حد چربی علت چرب‌تر بودن بخش‌هایی از صورت است؛ حال آن که کمبود چربی و در نتیجه کمبود لیپید علت خشک‌تر بودن بقیه صورت است.

حتما بخوانید: لیفت صورت با پلاسماجت با تحریک کردن سلول های زیرین پوست

 مراقبت از پوست صورت

 برخی از مراقبت های روزانه و قبل از خواب از پوست صورت عبارتند از:

مراقبت از پوست در طول روز

نکته مهم مراقبت از پوست در طول روز این است که از پوست در برابر آفتاب، آلودگی و عناصر مختلف محافظت کنید، بنابراین استفاده از پدهای لایه‌بردار و فراورده‌های درمانی مانند رتینول را به شب موکول کنید.

• پاک کننده: صبح را با پاشیدن آب گرم به صورت شروع کنید یا اگر لازم است صورت را با پاک کننده‌های ملایم متناسب با نوع پوستتان شستشو دهید.
• تونر: اکثر افراد ترجیح می‌دهند که از تونر استفاده نکنند، دلیل صرف نظر کردن از تونر این است که بسیاری تصور می‌کنند، اکثر تونرها پوست را تحریک می‌کنند. خوشبختانه تونرهای جدید برای پوست مضر نیستند. تونرهای امروزی عملاً منافذ را کوچک و منقبض نمی‌کنند، اما کاربردهای متعددی دارند؛ برای مثال تونرهای جدید مانند سیستم تحویل آنتی اکسیدان‌ها، مشتقات ویتامین ب و حتی اسیدهای روشن کننده پوست عمل می‌کنند. به علاوه هر نوع تونر مخصوص درمان یک نوع مشکل پوستی خاص طراحی شده است، بنابراین باید تونر مناسبی را با توجه به وضعیت پوستتان انتخاب کنید. درهر حال اگر تاکنون از تونر استفاده نکرده‌اید و پوستتان سالم است، نیازی نیست که استفاده از تونر را شروع کنید. تونر برای برگرداندن pH پوست به حد نرمال طراحی شد تا اثر استفاده از صابون‌های آسیب‌رسان به پوست را خنثی کند.
• سرم آنتی اکسیدان: سرم محلولی درمانی با غلظت بسیار بالایی از مواد مغذی است که برای رفع مشکلات خاص استفاده می‌شود، بنابراین سعی کنید که استفاده از سرم‌ها را فراموش کنید. امروزه سرم‌های مختلفی تولید می‌شود، در این میان سرم‌های آنتی اکسیدان مزایای مختلفی دارند که از کند کردن واکنش التهابی تا خنثی کردن آسیب‌های ناشی از پرتوهای UV و آلاینده‌های محیطی متغیر است.
• کرم چشم: سعی کنید از بیست سالگی به بعد، حداقل شب‌ها از کرم چشم استفاده کنید تا سلامت و ضخامت پوست پلک چشم حفظ شود. بهبود کیفیت پوست این ناحیه از دوران جوانی باعث می‌شود که پوست پلک به سرعت چین و چروک برندارد و حالت نرم و شل خود را از دست ندهد. پشتکار و استمرار در استفاده از کرم شب رمز دست یافتن به بهترین نتیجه است. استفاده منظم از کرم چشم به مرور زمان باعث می‌شود که پوست خاصیت ارتجاعی خود را حفظ کند، از تحلیل کلاژن یا ایجاد خطوط ریز دور چشم پیشگیری شود یا این عارضه‌ها بهبود یابد. البته نباید انتظار معجزه از فراورده‌های مراقبت از پوست داشته باشید. برای محافظت بیشتر از پوست حساس و ظریف دور چشم می‌توانید از کرم دور چشم با SPF استفاده کنید یا هر روز ضدآفتاب روی پوست بزنید. حتماً در فضای باز عینک آفتابی به چشم بزنید تا عینک از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از پرتو ماوراءبنفش محافظت کند و از ایجاد خطوط و چروک‌هایی که در اثر جمع کردن چشم‌ها زیر نور آفتاب در گوشه‌های چشم‌ها ایجاد می‌شود، جلوگیری کند.
• درمان سریع لکه‌ها: درمان‌های ضدجوش و داروهای تجویزی مانند سرم باید به محض ایجاد جوش و آکنه روی پوست زده شود، تا مزیت استفاده از آنها به حداکثر برسد. از آنجایی که مواد فعال مختلفی در فراورده‌های ضدجوش وجود دارد، حتماً بروشور دارو را به دقت مطالعه کنید یا برای انتخاب بهترین فراورده با متخصص پوست مشورت کنید. پراکسید بنزوئیل یک داروی تجویزی بسیار قوی است که معمولاً در تهیه داروهای اورژانسی ضدجوش به کار برده می‌شود و طول اثر آن یک تا سه ساعت است. چنانچه پیش از آن که اثر پراکسید بنزوئیل کامل شود، کرمی با آن تماس پیدا کند، کرم از تاثیرگذاری این ماده فعال جلوگیری خواهد کرد. به خاطر داشته باشید که درمان‌های اورژانسی آکنه پوست را خشک می‌کند، بنابراین تنها در صورت لزوم از آنها استفاده کنید.
• مرطوب کننده: بله، همه، حتی افراد با پوست چرب به مرطوب کننده نیاز دارند. اگرچه بدن سیستم روان کننده طبیعی خود، متشکل از غدد ترشح چربی را دارد تا پوشش محافظ خود را در برابر شرایط ناگوار بیرونی و عفونت‌ها حفظ کند، اکثر ما به آب‌رسانی بیشتری پس از قرارگیری زیر نور بی‌امان خورشید، آب و هوای نامساعد و تماس با مواد شیمیایی مضر نیاز داریم. اکثر متخصصین بهترین زمان استفاده از مرطوب کننده را وقتی می‌دانند که پوست هنوز مرطوب است، بنابراین هر چه سریع‌تر استفاده از سرم و محصولات درمانی را شروع کنید، سریع‌تر می‌توانید آب مورد نیاز برای مرطوب نگه داشتن پوست را بین سلول‌های پوستی قفل کنید و نگه دارید. چنانچه از درمان‌های اورژانسی ضدجوش استفاده می‌کنید، بر روی نقاط تحت درمان مرطوب کننده نزنید تا مواد مرطوب کننده تاثیرگذاری مواد فعال داروهای ضد جوش را مختل نکند.
• ضدآفتاب: ضدآفتاب آخرین مرحله از مراقبت پوست در طول روز است. ضدآفتاب‌های فیزیکی یا معدنی مانعی واقعی ایجاد می‌کنند که اجازه نمی‌دهد پرتوهای UV به پوست برسد. اما شرایط در صورت استفاده از ضدآفتاب‌های شیمیایی متفاوت خواهد بود، ضدآفتاب شیمیایی باید جذب پوست شود تا موثر باشد، بنابراین اگر ضدآفتاب شیمیایی را بعد از مرطوب کننده بزنید، تاثیرگذاری آن دستخوش تاخیر و اختلال می‌شود. از طرفی اگر ضدآفتاب شیمیایی را قبل از مرطوب کننده بزنید، چون پوست با ضدآفتاب شیمیایی پوشیده شده، مرطوب کننده خوب عمل نخواهد کرد. بنابراین بهتر است برای روبرو نشدن با این وضعیت پیچیده از ضدآفتاب فیزیکی دارای روی (زینک) استفاده کنید و آن را بعد از مرطوب کننده روی پوست بزنید. روی عنصر ایمن و مفیدی برای پوست است که وسیع‌ترین سپر حفاظتی را در برابر پرتوهای UVA و UVB ایجاد می‌کند.

شیوه مراقبت از پوست در  شب

از آنجایی که پوست خود را به طور طبیعی در طول شب ترمیم می‌کند، برنامه مراقبت از پوست در طول شب باید معطوف به تامین مواد ضروری پوست باشد. در این بخش با بهترین روش مراقبت از پوست در شب آشنا می‌شوید:

• پاک کننده (دو بار): متخصصین توصیه می‌کنند که برای زدودن گرد و غبار، دوده و آرایش از روی پوست، ابتدا آرایش روی پوست را با پاک کننده‌های مخصوص آرایش پاک کنید، سپس صورت را با پاک کننده ملایم بشویید. راه بهتر این است که دو بار از پاک کننده استفاده کنید، اول از روغن پاک کننده استفاده کنید تا مواد آرایشی را در خود حل کند، سپس صورت را با یک پاک کننده معمولی شستشو دهید.
• تونر، اسانس و بوستر: در شب نیز مانند روز از تونر استفاده کنید. برخی ترجیح می‌دهند که پوست را شب‌ها با بوسترهای مختلفی بپوشانند که به صورت اسپری، اسانس، محلول‌های زیبایی یا سرم‌های آبرسان (هیالورونیک اسید) عرضه می‌شود. مواد فعال مختلفی در این فراورده‌ها وجود دارد، اما هدف کلی از استفاده از این محصولات تامین آب و تغذیه پوست است. چون این فراورده‌ها سبک هستند و تقریباً فرمولاسیون آب مانندی دارند، می‌توانید آنها را مانند تونر، بعد از شستشو روی پوست بزنید.
• کرم دور چشم: کرم دور چشم به جز از بین بردن سیاهی دور چشم و چروک دور چشم (خطوط پنجه کلاغی) از ناحیه حساس و ظریف چشم در برابر دیگر فراورده‌های مراقبت از پوست محافظت می‌کند. در کل باید کرم دور چشم را قبل از دیگر فراورده‌های پوستی استفاده کنید تا کرم از چشم در برابر مواد فعال قوی موجود در آنها محافظت کند و از تحریک احتمالی جلوگیری کند.
• سرم، کرم و پد: پوست نیز مانند بقیه بدن، بخش اعظم ترمیم و بازسازی خود را هنگام خواب انجام می‌دهد. به همین دلیل است که توصیه می‌شود اکثر فراورده‌های درمانی و مراقبت از پوست، مانند داروهای تجویزی (ترتینوئین و کرم‌های جوش و روزاسه)، کرم رتینول، درمان‌های لایه‌برداری (ماسک و پد) و سرم‌های ضدپیری (تشکیل شده از پپتیدها، فاکتورهای رشد و دیگر مواد فعال بیولوژیک) شب‌ها به کار برده شود. البته بهتر است به جای این که لایه‌های مختلفی از تمام این کرم‌ها و سرم‌ها را روی پوست بزنید، درمان شبانه خود را با توجه به نیازهای فعلی پوستتان انتخاب کنید. زیاده‌روی در استفاده از این فراورده‌ها فقط خطر تحریک پوست را افزایش می‌دهد و احتمال دستیابی به نتیجه دلخواه را کمتر می‌کند. فراورده مناسب را با توجه به نیاز پوستتان در آن شب انتخاب کنید و صرفاً سعی نکنید که هر محصولی را که تهیه کرده‌اید، روی پوست بزنید. بعضی شب‌ها کافی است صورتتان را بشویید، مرطوب کننده بزنید و بخوابید.
• اسک آبرسان یا روغن صورت: اگر پوستتان خشک است، بهتر است از روغن صورت یا ماسک آبرسان استفاده کنید. هر دو فراورده معمولاً ملایم هستند و می‌توانید هر چقدر که پوستتان نیاز دارد، از آنها استفاده کنید تا آبرسانی پوست بهبود یابد.
• مرطوب کننده یا کرم شب: برخی شب و روز از یک نوع مرطوب کننده استفاده می‌کنند. حال آن که کرم یا مرطوب کننده شب معمولاً سنگین‌تر و ضخیم‌تر است و به گونه‌ای طراحی شده است که ظرف چند ساعت جذب شود. مرطوب کننده‌ها، به ویژه گونه‌های سنگین‌تر مخصوص شب، پوشش محافظی را روی پوست ایجاد می‌کنند که از تبخیر آب هنگام خواب جلوگیری می‌کند. حفظ آب پوست نکته‌ی کلیدی برای التیام دادن و سالم نگه داشتن پوست است. استفاده از مرطوب کننده مناسب آخرین گام برای حفظ سلامتی پوست است، چون هیچ چیز نمی‌تواند از سد کرم شب عبور کند.

حتما بخوانید: لیفت نخ، کم تهاجمی ترین روش برای از بین بردن خطوط لبخند